Gdy zaczynałem swoją przygodę z DJingiem, temat licencji był dla mnie jedną wielką niewiadomą. Przeglądałem fora, pytałem innych DJów, szukałem informacji w internecie i za każdym razem trafiałem na coś innego. Jedni mówili, że licencja jest obowiązkowa zawsze, inni że tylko czasami, a jeszcze inni, że nikt tego tak naprawdę nie sprawdza. Pamiętam, jak bardzo mnie to wtedy frustrowało. Dlatego dziś chcę podzielić się z Tobą moimi doświadczeniami i wiedzą, żebyś miał jasność, z czym to się je.
Ważne, żebyś zrozumiał, dlaczego w ogóle taki temat się pojawia i jak bardzo jest on ważny, jeśli myślisz o graniu publicznie, a nie tylko w domowym zaciszu.
Pierwsze zetknięcie z tematem legalności
Wyobraź sobie, że przygotowujesz swoją pierwszą imprezę. Sprzęt już masz, muzyka gra, znajomi są zaproszeni i nagle ktoś zadaje pytanie: „A masz licencję?”. W pierwszej chwili możesz nie wiedzieć, co odpowiedzieć. Ja też nie wiedziałem. Dla wielu początkujących DJów to zupełnie nowy świat, prawo autorskie, ZAiKS, STOART, opłaty licencyjne… Brzmi poważnie, prawda?
Nie chcę Cię tym przestraszyć. Wręcz przeciwnie, chcę Ci pokazać, że wszystko da się ogarnąć, tylko trzeba najpierw zrozumieć, z czym mamy do czynienia.
Dlaczego w ogóle mówię o licencji dla DJa?
Zacznijmy od podstaw. Gdy grasz publicznie cudzą muzykę, a tak najczęściej jest, wchodzisz na teren prawa autorskiego. Artyści, producenci i wytwórnie mają prawa do utworów, które tworzysz w swoim DJ secie. I właśnie dlatego pojawia się pytanie o licencję.
Licencja to nie tylko dokument, to przede wszystkim Twoje zabezpieczenie jako DJa. Dzięki niej nie musisz się bać, że ktoś kiedyś zapuka do Ciebie z pytaniem, czy legalnie grasz cudzą muzykę. Ale spokojnie, do konkretów dojdziemy, najpierw chciałbym, żebyś poczuł, że temat jest istotny, ale nie musi być przytłaczający.
DJing to pasja, ale też odpowiedzialność
Początki DJingu są pełne emocji. Kupujesz swój pierwszy kontroler, uczysz się miksować, wybierasz ulubione kawałki. Ale gdzieś w tle zawsze czai się pytanie: „Czy to, co robię, jest legalne?”. I choć wielu początkujących DJów woli o tym nie myśleć, ja zachęcam Cię, żebyś się tym tematem zainteresował jak najwcześniej. Dlaczego?
Bo to daje Ci pewność siebie. Bo możesz spokojnie grać na imprezie, w klubie czy na evencie firmowym i skupić się na muzyce, a nie na formalnościach. Bo to element profesjonalizmu, do którego wierzę, że chcesz dążyć.
Internet pełen sprzecznych informacji
Wiem, jak łatwo się pogubić. Wystarczy wpisać w Google „licencja dla DJa” i nagle masz przed sobą dziesiątki stron, które mówią zupełnie co innego. Jedni powołują się na ZAiKS, inni na STOART, jeszcze inni wspominają o opłatach dla klubów czy właścicieli sal. Kto w tym wszystkim ma rację?
Nie martw się, nie jesteś sam. Przez to wszystko też przechodziłem i właśnie dlatego zdecydowałem się nagrać film, który krok po kroku tłumaczy całą tę układankę. Ale zanim do niego przejdziesz, chcę Cię przygotować na to, czego się dowiesz.
Przypadek przypadkowi nierówny
Jedną z rzeczy, które najbardziej zaskoczyły mnie na początku, było to, że nie ma jednej odpowiedzi na pytanie o licencję. Wszystko zależy od tego, gdzie grasz, dla kogo grasz, skąd masz muzykę i w jaki sposób ją wykorzystujesz.
Czy grasz za darmo dla znajomych? Czy może zarabiasz na imprezach? Czy grasz w klubach, na weselach, na ulicy? Każdy z tych scenariuszy może podlegać innym zasadom. I to właśnie sprawia, że temat licencji dla DJów jest tak złożony.
Odpowiedzialność organizatora vs. odpowiedzialność DJa
Kolejna rzecz, która mnie wtedy zaskoczyła, to fakt, że często to nie DJ, a organizator imprezy odpowiada za licencje. Ale… nie zawsze. I to „nie zawsze” jest tutaj kluczowe. Bo jeśli Ty jako DJ podpisujesz umowę, wystawiasz fakturę albo organizujesz event, odpowiedzialność może spaść właśnie na Ciebie.
Dlatego warto wiedzieć, kiedy jesteś tylko wykonawcą, a kiedy osobą odpowiedzialną za całość. Taka wiedza naprawdę się przydaje, szczególnie gdy zaczynasz grać coraz więcej i coraz bardziej profesjonalnie.
Pierwszy krok w stronę profesjonalizmu
Jeśli traktujesz DJing poważnie, a wierzę, że tak jest, to temat licencji nie powinien być dla Ciebie tylko formalnością, ale kolejnym krokiem w rozwoju. Tak samo jak uczysz się miksować, dobierać repertuar czy obsługiwać sprzęt, tak samo warto wiedzieć, jak działa prawo, które dotyczy Twojej działalności.
To wszystko składa się na Twój wizerunek jako DJa. Im więcej wiesz, tym bardziej jesteś postrzegany jako profesjonalista, z którym warto współpracować. A uwierz mi, w branży DJskiej to naprawdę ma znaczenie.
Jak się nie pogubić?
Moją radą dla Ciebie jest nie działaj na ślepo. Nie sugeruj się tylko tym, co mówi znajomy DJ albo co przeczytasz na forum. Szukaj sprawdzonych źródeł, pytaj u źródła (np. ZAiKS, STOART), oglądaj materiały edukacyjne. I przede wszystkim, nie bój się zadawać pytań.
Pamiętaj, że każdy z nas kiedyś zaczynał. Nikt nie rodzi się z wiedzą o prawie autorskim i obowiązkach DJa. Ale każdy może się tego nauczyć. I właśnie po to nagrałem ten film, żeby Ci to wszystko ułatwić.
Jeśli temat Cię zainteresował i chcesz dowiedzieć się, czy DJ musi mieć licencję, kiedy jest ona potrzebna, ile kosztuje i gdzie ją wyrobić, to koniecznie obejrzyj mój film na kanale Od Zera Do DJa.
W filmie krok po kroku tłumaczę wszystko na konkretnych przykładach, bez prawniczego bełkotu, za to z doświadczenia DJa, który sam przez to wszystko przeszedł.